Saltar ao contido principal

Dativo non reflexivo e valores especiais

Considérase tipicamente que a principal función, que desenvolve o pronome de dativo (me, che, lle, nos, vos, lles) dentro dunha oración é a de obxecto indirecto moitas veces equivalendo a un sintagma preposicional encabezado por  a:
Seguro que che darán un posto de traballo na nova empresa. (a ti)
Faille caso á profesora, ela é unha persoa moi sabida.(a ela)
Deiche o agasallo polo teu aniversario .(a ti)
Ademais tamén pode realizar a función de suxeito de infinitivo nas estruturas verbo finito+infinitivo+pronome cando o verbo en forma fìnita (conxugada) é impersoal: (cómpreche traballar máis= cómpre que ti traballes máis).
Pode ter os valores especiais de dativo de interese, dativo de solidariedade ou dativo posesivo.


Dativo de interese:
Existe unha persoa (normalmente o emisor) que ten interese nos feitos relatados, no seu desenvolvemento ou na súa consecuencia (non participa directamente). Non te me vaias de aquí.
Voulle mercar unhas luvas novas a Albiña, coas vellas vénselleme os dedos.
me a persoa aludida ten interese nos feitos pero non participa.
Albiña (sux.)
Unhas luvas novas (CD)
Lle (CI)
Tiña que alimentar o gato, mentres lle viviu.
Lle fai referencia ao gato.


Dativo de solidariedade:
O dativo de solidaridade constitúe unha característica peculiar do galego. Designa un oínte que non participa nos feitos e o emisor pretende convertilo en participante (recibindo deles beneficio ou dano) co obxectivo de manter a súa atención e garantir a súa complicidade solidaria, inclinándoo cara ás súas posicións. Represéntase mediante un clítico de segunda persoa e é preciso certo grao de familiaridade e un contexto coloquial ou afectivo. Non desempeña función sintáctica senón pragmática ou informativa. Formas clíticas familiares che, vos e de cortesía lle, lles. Che é o máis común. Como por exemplo:
A min molestoume sacar tan mala nota, pero non por iso che deixei de durmir.
Che: alocutorio, non participou nos feitos nin ten relación con deixar de durmir.
Téñovos moito que estudar. (Familiaridade)
-Téñolle moito que estudar. (Cortesía)

Dativo posesivo
Indica posesión, pertenza ou outros  valores similares  a respecto dun elemento da frase que designa partes do corpo, obxectos persoais, parentesco…, establecendo relacións propias dos pronomes posesivos.

Pisouche o pé esquerdo co seu tacón.

Comentarios

Publicacións populares deste blog

Acusativo e dativo

Existen formas exclusivas de acusativo (te, o, a, os, as, cos seus alomorfos) e formas exclusivas de dativo ( che, lle, lles) , e outras empréganse tanto no dativo coma no acusativo ( me, nos, vos ). O galego conta con dúas formas pronominais átonas na segunda persoa ( te , CD/ che , CI) e na terceira ( o, lo,no, CD/ lle , CI), distinguíndose da primeira persoa, representada pola forma me para ambas funcións. Na segunda persoa é onde a nosa lingua particularmente dispón dunha forma, che , indicativa do CI. A maioría das linguas non presentan esta diferenciación, sendo o acusativo o que reúne ambas funcións. Así, en castelán temos: No te veo/No te veo el coche , fronte ao galego: Non te vexo/Non che vexo o coche . Ás persoas estranxeiras resúltalles difícil saber cando se emprega o clítico de acusativo te e o de dativo che , por iso hai unha norma pola que se poden guiar: substituír estas formas polos pronomes de 3ª persoa, lle (dativo)  e o (acusativo), o

Serie átona

NÚMERO PERSOA E XÉNERO NON REFLEXIVO REFLEXIVO DATIVO ACUSATIVO SINGULAR 1ª me 2ª che te 3ª Masculino lle o, lo, no se Feminino a, la, na PLURAL 1ª nos 2ª vos 3ª Masculino lles os, los, nos se Feminino as, las, nas

Pautas para o emprego de dativo e acusativo

A liña entre o dativo e o acusativo pode resultar difusa. Hai casos nos que a presenza dun clítico acusativo ou dativo débese a construcións distintas do predicado sen gran diferenza de significado; outras veces a linguaxe semella ter dúas opcións de escolla; outras a selección dun ou outro pode vir acompañado dun cambio de significado. En complexos verbais con dous predicados, dos que o dependente é un infinitivo, o clítico complemento do verbo principal pódese referir, ao mesmo tempo ó suxeito do verbo modal. A escolla do clítico de acustivo ou de dativo depende en parte das características do verbo principal e, en parte, das do predicado dependente. Podo escoitar che esa nova voz antes de saír. Cos verbos de orde e causativo (mandar, deixar, facer...) e cos de percepción (ver, oír , sentir...) prefírese o acusativo se o infinitivo é intransitivo e o dativo se o predicado é transitivo,sobre todo se ten CD expreso. María fíxo a calar, pero logo deixou lle facer unha